برج آزادی یا برج شهیاد، یکی از برج‌های معروف و مهم تهران است که به عنوان نماد تهران و ایران مدرن شناخته می‌شود. این برج در میدان آزادی واقع شده و توسط معمار ایرانی، حسین امانت طراحی شده است. ساخت این برج در سال ۱۳۴۹ هجری خورشیدی تکمیل شد و به منظور یادبود جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران و به عنوان نماد ایران مدرن در میانه میدان شهیاد سابق و آزادی کنونی احداث شد.
معماری برج آزادی به تلفیقی از معماری هخامنشی، ساسانی و اسلامی بوده و دارای محوطه زیرینی است که در آن چندین تالار نمایش، نگارخانه، کتابخانه و موزه قرار دارد. برج آزادی در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۱۰۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در کنار تأثیرگذاری فرهنگی و تاریخی، برج آزادی به دلیل موقعیت جغرافیایی و بلندی آن، یکی از مراکز گردشگری برجسته تهران و ایران محسوب می‌شود.
در سال ۱۳۴۵ هجری خورشیدی، برگزاری مسابقه طراحی نماد شناسایی ایران با عنوان “مسابقه طرح ساختمان شهید آریامهر” توسط شورای مرکزی جشن‌های ۲۵۰۰ ساله برگزار شد. این مسابقه برای طراحی ساختمانی به نام برج شهید آریامهر برگزیده شد. حسین امانت، یک معمار 24 ساله و فارغ التحصیل دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران، برنده این مسابقه شد.
ساخت برج شهید آریامهر در یازدهم آبان ۱۳۴۸ آغاز شد و پس از ۲۸ ماه ساخت، در ۲۴ مهرماه ۱۳۵۰ به بهره‌برداری رسید. در جشن گشایش برج شهید آریامهر، محمدرضا پهلوی و همسرش، فرح پهلوی، همراه با سه هزار مهمان داخلی و خارجی، شامل رؤسای کشورهای خارجی، سفرای خارجی مقیم تهران، رؤسای دانشگاه‌های کشور، مقامات لشکری و کشوری و خبرنگاران، حضور داشتند. در این مراسم، منشور حقوق بشر کوروش بزرگ، که نخستین نوشته حقوق بشر از کوروش کبیر، پادشاه هخامنشی بود، برای نخستین بار در برج شهید آریامهر پرده‌برداری شد.
در ۲۶ دی ماه ۱۳۵۰، مدیریت برج شهید آریامهر به وزارت فرهنگ و هنر تحویل داده شد، در حالی که خبرها بیان می‌کردند که شاه یا همسرش در این فرایند حضور نداشته‌اند. برخلاف این خبرها، همچنان ادعاهایی وجود دارد که شاه و همسرش در فرایند حضور نداشتند.
با توجه به توضیحات ارائه شده، برج آزادی یک بنا با تلفیقی از معماری دوران هخامنشی، ساسانی و دوره اسلامی است که دربرگیرنده چهار طبقه، چهار آسانسور، دو راه پله و 286 پلکان است. این بنا در محوطه زیرین برج شهیاد قرار گرفته و چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه، موزه و دیگر فضاهای کاربردی در آن وجود دارد. هدف ساخت برج شهیاد، نشان دادن درخشش گذشته‌های تاریخ ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی، علوم مختلف و سایر ارکان بوده است. به گفته حسین امانت، سازنده برج شهیاد، او در این بنا، جمع‌بندی خود از این‌ها را ارائه کرده است تا اگر کسی از خارج وارد ایران می‌شود یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط است
با توجه به توضیحاتی که درباره برج آزادی و معماری آن ارائه شده است، می‌توان گفت که این بنا نمادی از ترکیب معماری دوران هخامنشی، ساسانی و دوره اسلامی است. با توجه به اینکه برج آزادی در سال ۱۳۳۲ ساخته شده است، بنابراین معماری آن نمایانگر تلاش معماران برای به یادآوری گذشته‌های درخشان تاریخ ایران است. قطعات سنگی بسیاری برای ساخت این بنا استفاده شده است و درون آن چندین فضای کاربردی مانند نمایشگاه، کتابخانه و سالن نمایش وجود دارد. هندسهٔ برج آزادی نیز بسیار جالب است و با استفاده از شکل‌های هندسی مختلف، یک بنا با شکل زیبا و منحصربفرد ایجاد شده است. در کل، برج آزادی به عنوان یکی از نمادهای شهر تهران و همچنین ایران، یک جاذبهٔ گردشگری مهم است و بسیاری از بازدیدکنندگان از این بنا دیدن می‌کنند.
این بنا دارای دو طبقه است که یکی بالای قوس طاق اصلی و دیگری زیر گنبد قرار دارد. طبقه بالا به عنوان نمایشگاه طراحی و با گنبدی از بتن سفید پوشیده شده است که مُقرنس ایرانی به شیوه تازه‌ای اجرا شده است. ارتفاع این گنبد از بام شهیاد بیرون زده و با کاشی‌های فیروزه‌ای و معرق ایرانی پوشیده شده است
سنگ‌هایی که در قسمت پایین برج قرار دارند، ۳٫۲ متر طول و ۱٫۶ متر ارتفاع دارند و با بتن و آهن ضدزنگ به هم چسبیده‌اند. پشت این سنگ‌ها نیز سطح خشنی وجود دارد تا روی آن نلغزند؛ و هر سنگ کنار سنگ دیگر، با یک ماده قابل انعطاف و شبیه به لاستیک با نام درزگیر انعطاف پذیر، بندکشی شده است. استفاده از موادی غیر از این باعث شکسته شدن سنگ‌ها می‌شود؛ زیرا در گرمای تابستان و سرمای زمستان سنگ‌ها و بتن زیر آن‌ها دائماً در حال منبسط و منقبض شدن هستند.